Koude nachten, zonnige dagen


Er zijn eind maart maar weinig wolken voorbijgekomen en overdag speelde de zon een schitterende hoofdrol in het weerbeeld. ’s Nachts koelde het nog aardig af en het werd zelfs zo koud dat fruittelers de knoppen moesten beschermen tegen vorstschade.

Een krachtig hogedrukgebied boven het oosten van Europa zorgt onophoudelijk voor een oostelijke stroming. Dit betekent een aanhoudende oostenwind die droge continentale lucht over Wichelen blaast. Op woensdag 25 maart bedroeg de luchtvochtigheid 22%. Dat is mogelijk de laagste waarde van het jaar. Bij jezelf kan je dat merken in droge lippen en een droge huid. Ook neemt de kans op statische elektriciteit toe. Ook in de lucht is het goed te zien dat het erg droog is, door de afwezigheid van wolken en een staalblauwe lucht.

De lentezon zorgt ervoor dat het overdag opwarmt naar gemiddeld een graad of 11. Uit de oostenwind en in de zon voelt het dan ook aangenaam aan. Het is overigens niet uitzonderlijk dat het in het voorjaar vriest rond zonsopgang, dit komt vaker voor. Het is niet zo dat de zon de lucht direct verwarmt. De zon verwarmt eerst het aardoppervlak en vervolgens straalt het aardoppervlak de warmte weer uit naar de lucht erboven. Waarna de lucht wordt opgewarmd. Is er geen wolkje aan de lucht, kan de zon maximaal instralen. Het aardoppervlak kan dan ook maximaal warmte uitstralen aan de lucht.

Zoals het opwarmen overdag vanaf het aardoppervlak plaatsvindt, zo gaat het ook met de afkoeling ’s nachts. In de nachtelijke uren is er geen sprake meer van instraling door de zon, maar het aardoppervlak straalt nog steeds uit. Ze verliest nog steeds energie of warmte, met als gevolg afkoeling. De lucht erboven koelt vervolgens ook af. De uitstraling of afkoeling is maximaal bij helder en windstil weer. Staat er wat meer wind dan vindt er menging plaats van de iets warmere lucht op hoogte en dat proces remt de afkoeling.

Is het ’s nachts bewolkt, dan zorgt de bewolking ervoor dat het beduidend minder af kan koelen. Bewolking kaatst de energie terug naar de aarde en werkt als een isolatiedeken. Vandaar dat in bewolkte situaties de temperatuurverschillen tussen dag en nacht beduidend minder groot zijn. Daarbij komt dat de bewolking overdag de zon hindert en daarmee de instraling wordt geremd.