Jaaroverzicht 2023: het jaar van de vroege en late hittegolf


Het afgelopen jaar werden er verschillende records verbroken. Een aantal gelden enkel voor de huidige referentieperiode (1991-2020), al sneuvelden er ook absolute records sinds het begin van de metingen in Ukkel. Op wereldschaal werd 2023 het warmste jaar ooit gemeten. Voor onze regio was 2023 het derde warmste jaar sinds het begin van de waarnemingen in 1833.

In 2023 bedroeg de gemiddelde temperatuur in Wichelen 12,1°C (normaal: 11,0°C). Met deze waarde – de derde keer boven 12°C – strandt het afgelopen jaar op een derde plaats, net achter de recordjaren 2020 en 2022 (12,2°C). De top 5 wordt vervolledigd met 2014 en 2018 (11,9°C). Op april, mei, juli en augustus na, lag de gemiddelde temperatuur elke maand boven zijn normale waarde. In juni en in september bereikten we telkens een nieuw absoluut maandrecord (metingen vanaf 1833).

Er viel in Wichelen in totaal 993 mm neerslag (normaal: 832 mm). Daarmee was het afgelopen jaar 17% natter dan normaal. Het was vooral het najaar dat zeer nat verliep. De natste dag van het jaar was 20 juni toen tijdens verschillende buien een totale dagsom van 43 mm neerslag/m² viel. Ondanks de vele regen kon ook een opvallende droogtereeks genoteerd worden. Tussen 16 mei en 17 juni viel er geen druppel neerslag. De langste droogteperiode (36 dagen) vond plaats in 2007.

In Wichelen konden we maar vijf dagen met sneeuwval registreren: de eerste sneeuw van het jaar viel op 19 januari, de laatste sneeuwval van het winterseizoen viel op 8 maart. Ook op 3 december viel er sneeuw. Er was echter geen enkel moment met een volledig gesloten sneeuwdek. In totaal scheen de zon het afgelopen jaar 1610u (normaal: 1603u). Nochtans waren er slechts 4 maanden die zonniger waren dan gemiddeld: februari, mei, juni en september. Alle andere maanden scheen de zon minder dan gemiddeld. Juni was de zonnigste junimaand sinds het begin van de waarnemingen in 1887.

Enkele opmerkelijke feiten over het weer in 2023 in Wichelen

  • De eerste dag van 2023 was al meteen goed voor een temperatuurrecord. Op 1 januari registreerden we een maximumtemperatuur van 15,2°C. Nooit eerder werd het in januari warmer dan 15 graden.
  • April haalde geen 20 graden en kende zo geen enkele lentedag [max>=20°C] (normaal: 5 dagen).
  • Op 3 en 4 mei varieerden de temperaturen in Wichelen tussen 4,1°C (3 mei) en 25,2°C (4 mei). Een verschil van 21,2°C op slechts 34 uur tijd.
  • Juni 2023 was de warmste junimaand sinds het begin van de waarnemingen (metingen vanaf 1833) met voor het eerst een gemiddelde temperatuur boven de 20°C (20,1°C). Voor het eerst sinds 1892 daalde de temperatuur tijdens een junimaand niet onder de 10°C. Slechts 1 junidag haalde geen 20° C.
  • De hoogste temperatuur werd gemeten op 2 dagen: op 8 juli en 9 september werd het 32,8° C.
  • De laagste temperatuur werd gemeten op 2 december met -5,2° C.
  • De nacht van 10 augustus was de warmste nacht. De temperatuur bedroeg tijdens de ochtend nog steeds 20,4° C.
  • September 2023 was met een gemiddelde temperatuur van 18,6°C de warmste septembermaand sinds het begin van de waarnemingen. Het vorige record dateerde van 2006 (18,4°C). Dankzij de meest laattijdige hittegolf ooit (tevens de allereerste in een septembermaand) bereikten we een record van maar liefst 6 opeenvolgende tropische dagen [max>=30°C].
  • Het afgelopen jaar konden we twee hittegolven registreren. Eerste hittegolf met 14 hittegolfdagen (begin hittegolf : 8 juni / einde hittegolf : 22 juni ). Tweede hittegolf met 9 hittegolfdagen (begin hittegolf: 3 september / einde hittegolf : 11 september). Vooral de tweede was zeer opmerkelijk: het was de eerste hittegolf tijdens de meteorologische herfst (metingen vanaf 1892).
  • Er waren 127 warme dagen (maximale temperatuur boven 20°) Gemiddeld zijn er in Wichelen 104 warme dagen
  • Tevens waren er 44 zomerdagen (maximale temperatuur boven 25°) Gemiddeld zijn er in Wichelen 35 zomerdagen.
  • Wichelen kende maar liefst 11 tropische dagen (maximale temperatuur hoger dan 30°) Gemiddeld zijn er in Wichelen 6 tropische dagen.
  • Er was weinig onweer. Het donderde maar op 8 dagen. Gemiddeld zijn er in Wichelen 16 onweersdagen
Bron: KMI en Weerstation Wichelen