We hebben er allemaal wel al eens eentje of zelfs meerdere tegelijkertijd gezien… een regenboog. Iedereen weet dat dit verschijnsel zal optreden als het regent terwijl de zon schijnt. In de volksmond spreekt men van ‘kermis in de hel’. Het fenomeen lijkt simpel te verklaren maar dat is het in feite niet.
Eerst een beetje meetkunde
Dubbele regenboog in Serskamp. Let op de omgekeerde kleuren.
Een kind zal de zon tekenen als een gele bol maar het licht van de zon is evenwel wit. Als dit witte licht op de druppels in een regenbui schijnt wordt dit licht gebroken in verschillende kleuren. De gebroken zonnestralen worden door de druppels altijd weerkaatst in een hoek van 138 graden terwijl een cirkel 180 graden is. Vandaar dat er een boog van 42 graden verschijnt. (180-138 = 42 graden). Hierdoor kunnen we ook afleiden dat bij laagstaande zon de regenboog hoog boven de horizon zal uitkomen. Hoe hoger de zon staat, hoe lager de regenboog te zien zal zijn. Sterker nog, in de zomer kan je rond het middaguur door de hoogstaande zon nooit een regenboog zien. Als je recht voor de regenboog staat, dan zal de zon ook altijd recht achter je zijn.
Misschien heeft u ooit al tegelijkertijd een tweede regenboog gezien tijdens een bui. Een zogenaamde bijregenboog. Het licht in de regendruppels worden bij dit fenomeen een tweede keer weerkaatst. Als je goed kijkt zal je zien dat de kleurenvolgorde in de tweede boog net omgekeerd is dan in de eerste. Je kan de kleuren van de regenboog makkelijk onthouden via het ezelsbrugje “ROGGBIV” (rood, oranje, geel, groen, blauw, indigo, violet). Grote dikke druppels in een bui geven smalle maar heldere regenbogen terwijl kleine druppels eerder een lichtere maar bredere boog weergeven.
Water of ijs en licht geven nog meer optische verschijnselen
Een circumzenitale boog
Soms kan het breken van het zonlicht nog veel meer optische verschijnselen veroorzaken. Als je goed uitkijkt bij hoge bewolking waar de zon nog net doorheen schijnt heb je een grote kans om een ‘halo’ te spotten. Dit is een kring rond de zon in de regenboogkleuren. De breking van het licht gebeurt nu niet in regendruppels maar in de ijskristallen in de hoge en zeer koude wolken. Best mooi om zien en komt zeer regelmatig voor! Soms zie je zelfs een ‘circumzenitale boog’. Dit is een kwart van een regenboog die zich meestal recht boven je hoofd zal bevinden.